Bu özellikler sadece ebeveynlerin neler bekleyebileceğine dair ipuçları verse de bir çocuğun gerçek kişiliğinin ortaya çıkması biraz zaman alabilir. Bununla birlikte, bir çocuğun kişiliğini erkenden öğrenmek, ebeveynlerin çocuklarını yetiştirmek için doğru teknikleri kullanmalarına yardımcı olabilir.

Mizaç ve Kişilik Farklılıkları

Bir çocuğun kişiliğine dair bir ipucu, yaşamın çok erken dönemlerinden itibaren alınabilir. Örneğin, bazı bebekler rutinler isterken bazıları esneklik ister. Araştırmacılar ve psikologlar bu erken ipuçlarına 'mizaç' olarak tanımlamaktadır. Mizaç bir kişiye doğuştan gelir. Bebeklerin doğal olarak bazı mizaçları olacaktır, ancak bu onların kişilikleri olmak zorunda değildir.

Kişilik, bireyin duygusal, davranışsal tepkisi ve tutumunun toplamı olarak adlandırılabilecek şeydir. Bu genellikle, en gerçek anlamda, yalnızca ergenlik yıllarında ortaya çıkar. Çoğu psikolog, bir bireyin kişiliğinin yıllar boyunca gözlemlenebileceğine inanır. Bu özellikler, gençlik yıllarına kadar açık ve tutarlı bir şekilde değişmeye ve gelişmeye devam eder. Ergenlikten önce, bir çocuğun davranışı diğer kişiliklere bir tepki olarak görülebilir. Davranışsal tepkiler yaklaşık 11-12 yaşlarında ortaya çıkmaya başlar.

Bir Çocuğun Gerçek Kişiliği Hangi Yaşta Ortaya Çıkar?

Tipik olarak, 3-5 yaşlarında çocuğunuz belirli kişilik özelliklerini gösterecektir. Hatta hayatınızın ilk birkaç ayında bile bazı özellikleri öğreneceksiniz. Çocuğunuz daha hareketli hale geldikçe, bağımsızlıklarını gösterdiklerini göreceksiniz. Büyüdükçe daha sosyal veya utangaç olma belirtileri göstermeye başlarlar. Çocuk büyüdükçe, okula gitmeye başladıkça ve arkadaş edindikçe dış dünyayı deneyimledikçe, kişiliğinin ortaya çıktığını göreceksiniz.

Ergen olduklarında, belirginleşecek belirli özelliklere sahip olacaklar ve kişilikleri aşağı yukarı gençlik yıllarında ortaya çıkacaktır.

Çocuklarda Farklı Kişilik Özellikleri Nelerdir?

Kişilik özelliklerine göre farklı çocuk kişilik tipleri sınıflandırılabilir. Mizaç gibi kişilik özellikleri de farklı araştırmacılar tarafından farklı şekillerde ayrıştırılmıştır. En yaygın kişilik teorileri beş temel kişilik özelliğine odaklanır. Bunlar;

Vicdanlılık;

Bu özellik, son derece hassas, sorumlu ve kendi isteğiyle uzun vadeli bir hedefe doğru çalışan biri tarafından karakterize edilir. Bu tür insanlar herhangi bir girişimi tamamlamak için daha az denetime ihtiyaç duyarlar.

Uyumluluk;

Bu tür insanlar sosyal olma eğilimindedirler ve olumlu sosyal etkileşimler ve deneyimler yaşarlar, etkileşim kurmaktan hoşlanırlar, bir grup içinde çalışırken başkalarına yardım etmeye çalışırlar ve başkalarıyla iş birliği yaparlar. Ayrıca sevgilerini kolayca ve daha sık gösterirler.

Deneyime Açıklık;

Yeni şeyler deneyimlemeye istekli bir kişi esnek, yaratıcı, meraklı ve maceracıdır. Zihinlerini ve duyularını harekete geçirmekten hoşlanırlar ve sanat, müzik, egzotik mutfakları tatmak ve okumak gibi farklı şeylerden zevk alırlar. Yaklaşımlarında açık fikirlilik, günlük yaşamlarında yeniliği görürler.

Nevrotizm;

Suçluluk, öfke, kaygı, stres ve depresyon gibi olumsuz özellikler sergileme eğiliminde olan insanlar, günlük yaşamla düzenli olarak başa çıkmakta zorlanırlar. Yüksek düzeyde nevrotikliğe sahip insanlar genellikle strese zayıf tepki verir ve ayrıca bir durumu tehdit edici ve zor olarak yorumlama eğilimindedir.

Dışa dönükler;

Dışa dönükler, kendi başlarına olmayı seven içe dönüklerin aksine, genellikle yüksek enerji seviyelerine sahip ve insanlarla birlikte olmaktan hoşlanan kişilerdir.

Bu özelliklerin çoğu, ara yıllarında (çocukluk ve ergenlik arasındaki yıllar) çocuklarda kristalleşme eğilimindedir. Ortaya çıkan özelliklerin birleşimi, nihayetinde kişiliklerini tanımlayacak olan şeydir.

Ebeveynler, Çocuklarının Farklı Kişiliklerine Nasıl Uyum Sağlayabilir?

Çocukların farklı kişilikleri vardır. Bir çocuğun gücü, başka bir çocuğun zayıflığı olabilir. Ebeveynler, bir çocuğu kendi özel özelliklerine duyarlı ve uyumlu bir şekilde nasıl yetiştireceklerini bilmelidirler. Ebeveynlerin uyum sağlamak için kullanabileceği birkaç ipucu aşağıda sıralanmıştır.

1. Çocuğunuzun kişiliğini inceleyin.

Çocuğunuzu ve başkalarıyla nasıl etkileşime girdiğini inceleyin. Çocuğunuzun cesur, utangaç, gözlemci veya dışa dönük olup olmadığını anlamak için çocuğunuzu gözlemleyin. Çocuğunuzun ne tür aktivitelerden hoşlandığını anlamaya çalışın. Enerji seviyelerini, hayal kırıklıklarına toleranslarını ve değişikliklere tepkilerini anlayın. Tüm bu cevaplar, çocuğunuzun karakteristik özelliklerini ölçmek için bir rehber olacaktır.

2. Bireyselliklerini takdir edin.

Ebeveynlerin, çocuklarının beklediklerinden farklı olduğunu kabul etmeleri zordur. Ebeveynler çocuklarının tenisi sevmesini isterler ama çocuk kitap okumayı tercih edebilir. Aynı şekilde, çocuğunuz sizin özelliklerinizi ve kusurlarınızı miras aldıysa, sürekli olarak anlaşmazlık içinde olabilirsiniz. Önyargılı kavramları bırakın ve kişiliklerini olduğu gibi kabul edin. Bazı davranışlar zorlayıcı olabilir, ancak bunu kabul etmek ve üzerinde sevgi ve takdirle çalışmak önemlidir.

3. Empati gösterin.

Bazen kişilik özellikleri sinir bozucu olabilir. Çocuğunuz esnekliği sevebilir ama siz rutini seviyorsunuz. Kişiliğinizin veya yaptığınız şeylerin ya da daha doğrusu bunları yapma şeklinizin çocuğunuzun davranışlarına uymayabileceği ve çatışmaya yol açabileceği zamanlar bulacaksınız. Geri adım atmak ve olaylara farklı bir perspektiften bakmak önemlidir. Çocuğunuzun hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeylere biraz empati göstermek ve olası bir çatışmadan kaçınmak için uzlaşmanın ve bir çözüm bulmanın yollarını bulmak önemlidir. Örneğin, çocuğunuzun bir şeye hazırlanmak için zamana ihtiyacı varsa, tekrar etmeye devam edin, onlara gevşeme fırsatları verin ve istedikleri şeye hazırlanmaları için her şekilde yardımcı olun.

4. İhtiyaçlarınızı ayırın.

Sizin ihtiyaçlarınız çocuğunuzun istediğinden farklı olabilir. Örneğin, siz ve eşiniz dışarı çıkıp sosyalleşmeyi sevebilir, ancak çocuğunuz evde kalmayı tercih edebilir. Sağlıklı sınırlar koymak için ebeveynlik tarzınızı uyarlayın ve çocuğunuzu farklı beğenileri ve hoşlanmadıkları bir birey olarak görün.

5. Çocuğunuzu savunun.

Çocuğunuzun hareketlerini ve tavırlarını yargılayacak bazı insanlar olabilir. Deneyin ve onlardan kaçının. Çocuğunuzun benzersiz özelliklerini savunun ve olumsuz yorumlara karşı her zaman olumlu olumlamalar kullanın. Örneğin, birisi çocuğunuzun çok bağımsız ve cüretkar olduğunu söylediğini düşünürse, çocuğunuzun cesur, canlı ve tam olarak ne istediğini bildiğini söyleyerek bunu kabul edin. Bu sayede çocuğunuz her zaman yanında olduğunuzu hissedecek ve her zaman size her konuda güvenecektir.

Çocuğunuzun Tepkisini Nasıl Test Edebilirsiniz?

Her özellik çocuklarda farklı bir tepkiyi tetikler. Aşağıdaki beş özellik, çocuğunuzun rutinlere, aşinalıklara ve diğer şeylere nasıl tepki verdiğine dair mükemmel göstergeler veya seviyelerdir. Bu seviyelerin her biri her çocukta mevcuttur ve farklı olan, bunların nasıl ifade edildiğidir. Belirli kalıpları not etmek ve ebeveynlik tarzınızı buna göre uyarlamak önemlidir.

Reaksiyonun Yoğunluğu;

Bazı çocuklar büyük reaktör gibiyken, bazıları ise tam tersidir. Bazı çocuklar heyecandan çığlık atabilir veya mutlu olduklarında bağırabilir ve sinirlendikleri zaman bir şeyler fırlatabilirler. Bazıları asla yaygara çıkarmayabilir ve yüz ifadelerinde veya ses tonlarında herhangi bir duygu değişikliği göstermeyebilir.

Çocuklar tepkilerini farklı şekillerde gösterebilirler. Uzaklaşmak, çığlık atmak, surat asmak, kızgın veya üzgün olduklarında tepki gösterebilecekleri yöntemlerden sadece birkaçıdır.

Çocuğunuz sinir krizi geçiriyorsa;

Çok yüksek sesli müzik ve aydınlatmadan kaçının. Herhangi bir tetikleyiciden kaçının ve yavaşça uzaklaşın. Sarılmak ya da beşlik çakmak gibi sevgi ve şefkat belirtileri gösterin. Çocuğunuzun iyi uyumasını ve birkaç saat daha uyumasını sağlayın.

Faaliyet Düzeyi

Çocuğunuz yürümeye başladığı andan itibaren çocuğunuzun aktivite seviyesini ölçebilirsiniz. Bazıları sadece hareket halinde olabilir, sürekli yürür ve hareket eder, bazıları ise tam oturdukları yerde oyuncakları keşfetmeyi seçebilir. Bazı çocuklar oyuncaklarını keşfetmek için dışarıda olmak yerine ellerini ve bacaklarını kullanmak isteyebilirler.

Bazı çocuklar enerjik olabilir ve etrafta koşmaktan hoşlanırken, diğerleri oldukları yerde oturup oynamaktan hoşlanabilir. Her çocuk farklı enerji ve aktivite seviyelerine sahiptir.

1. Çocuğunuz çok aktif değilse;

Çocuğunuzu ilerlemeye ve ona uzanmaya teşvik etmek için bir oyuncak veya nesneyi çocuğunuzun erişemeyeceği bir yere koyun. Çocuğunuzun liderliğini takip edin ve önce izlemesini sağlayın. Yardımınızla hareket etmeleri için onları yavaşça tanıtın. Birlikte müzik dinleyin ve ona eşlik edin. Ellerinizi, bacaklarını ve kalçalarını sıkmak için ellerinizi kullanarak çocuğunuzu ritmiyle hareket etmeye teşvik edin.

2. Çocuğunuz aktif ise;

Keşif için fırsatlar sunun. Saklambaç, etiketleme vb. onları meşgul edecek bazı oyunlardır. Çocuğun çok uzun süre oturmasını ve hareket etmesini beklemeyin. Dinlenmelerini sağlamak için yatmadan önce oyun süresini sınırlayın.

3. Hayal Kırıklığına Karşı Tolerans;

Yeni yürümeye başlayan çocuk yılları, hayal kırıklığı seviyelerini ölçmek için idealdir. Daha hoşgörülü olan bir çocuk denemeye devam edecek ve heyecanını kaybedenler hayal kırıklığı ve sinirlilik belirtileri göstereceklerdir.

Bazı çocuklar olumlu bir tutum sergileyebilir ve hedeflerine ulaşana kadar denemeye devam edeceklerdir. Çocuğunuz kolayca pes etme eğilimindeyse yaptıklarının zor bir iş olduğunu ve denemeye devam etmeleri gerektiğini söyleyerek onları cesaretlendirin. Sonucu elde etmek için çocuğunuza çözümlerle yardımcı olun. Çocuğunuza bir mola verin ve daha sonra tekrar deneyin.

3. Çocuğunuz ısrarcıysa;

Etkileşim onun içindeki en iyiyi ortaya çıkarabileceğinden, oyun oynarken çocuğunuza katılın. Çocuğunuzun ne yaptığını kontrol etmeye devam edin ve bir şeyler denemenin yeni ve alternatif yollarını önerin. İnatçı bir çocuk vazgeçmeyi reddedebileceğinden kararlı olun. Bazen işlerin zaman alacağından ve beklemeleri gerektiğinden bahsedin.

4. Değişime Tepkinin Ölçülmesi;

Çocuklar değişime çabuk adapte olma eğilimindedir, ancak tuhaf durumlarda, herhangi bir değişikliğe karşı çıkan çocuklar olacaktır. Odadaki mobilyaların yerleşiminde yapılacak küçük bir değişiklik onları rahatsız edebilir. Öte yandan, bir şeyleri adım adım ilerleten ve devam eden çocuklar var.

Bazı çocuklar için değişikliklerin pek önemi yokmuş gibi görünür ve onları kabul ederler. Ancak diğer çocuklar değişiklikten hiç hoşlanmayabilir. Çocuğunuz değişikliklere direniyorsa geçişleri kolaylaştırmak için tanıdık nesneleri kullanın. Rahat olmaları için herhangi bir yeni aktiviteye başlamadan önce onları tanıyın. Herhangi bir aktivitenin başlangıcından ve bitişinden önce önceden haber verin.

Çocuğunuz değişiklikler konusunda rahatsa çocuğun yumuşak sinyaller gönderebileceğini ve değişikliği kabul edebileceğini anlayın. Şüpheli görünebilecek herhangi bir sinyali yakalamak için kaliteli bire bir zaman ayırdığınızdan emin olun.

5. Yeni İnsanlara Tepkileri Ölçmek;

Çoğu çocuk, yeni insanlar veya tanıdık olmayan yüzler gördüklerinde tepkilerinde farklılık gösterir. Bazıları en iyi sırıtışlarını verebilir ve bazıları odalarına çekilebilir.

Çocuklar yeni insanlarla tanışmaktan veya etkileşimde bulunmaktan hoşlanabilir veya hoşlanmayabilir. Yeni yüzlere direnen çocuk için giriş sürecinin bir parçası olun ve yeni insanların çocuğunuzu tanımasını sağlayın. En sevdikleri oyuncak veya kitaptan bahsedin, böylece bu bir buz kırıcı olarak bir konu olabilir. Tanıdık olmayan yüzler göreceklerse çocuğunuzu hazırlayın. Çocuğunuzu etiketlemeyin ve destekleyin. 'Utangaç' veya 'içe dönük' gibi isimler vermeyin.

Yeni yüzler konusunda hevesli olan çocuk için çocuğunuzun sosyal becerilerini geliştirmeye yardımcı olması için etkileşim kurması için çeşitli fırsatlar sunun.

Çocuğunuz zor bir an yaşıyorsa adım atın. En girişken çocuk bile zor zamanlar geçirebilir. Çocuklarınıza kendi başlarına oynamaları için zaman tanıyın. Çocuğunuzun davranışını ve günlük yaşamda nasıl işlediğini gözlemlemek, çocuğunuzun mizacını ve kişiliğini anlamanıza yardımcı olabilir. Bir çocuk yetiştirmek kolay değildir, ancak çocuğunuzun kişilik özelliklerini anlamak onları daha iyi yetiştirmenize yardımcı olabilir. Bir ebeveyn olarak dahil olun ve çocuğunuzun neye ihtiyacı olduğunu deşifre etmek için zaman ayırın ve çocuğunuzun iyi bir birey olarak büyümesine yardımcı olmak için bunu özelleştirin