Çocuk dahisi nedir?
Bir dahi çocuk, çok genç yaşta matematik, bilim veya müzik gibi bir veya daha fazla alanda olağanüstü beceriler gösteren bir kişidir. Bir dahi çocuk, yaşına göre ilgilendiği konuda alışılmadık derecede derinlemesine bilgiye sahiptir ve genellikle akranlarından entelektüel olarak üstündür. Üstün yetenekli çocukların sınıftaki performansı yaşlarından iki veya üç yaş fazla olabilirken, bir dahi çocuk bu alandaki yetişkin profesyonellerle bile boy ölçüşebilir.
Bir çocuk dahisinin özellikleri nelerdir?
Bir dahi olan çocuklarla etkileşime girdiğinizde özellikleri hemen ortaya çıkmaktadır. İşte bir çocuğu harika yapan şeyler;
1. Büyük Çalışma Belleği
Çalışan hafızalarımız rutin görevlerimizi yerine getirmemizi sağlar. Örneğin, yazmadan önce birinin bize bir süre söylediği bir telefon numarasını ezberlememiz gerektiğinde çalışır ve bir süre sonra unutabiliriz. Ancak, bir dahi çocuk ile farklıdır. Çocuk dâhileri, onları bellek kapasitesi açısından ilk %1'e sokan muazzam bir işleyen belleğe sahiptir. Gelen diğer bilgileri aynı anda işlerken ve kontrol ederken bilgileri kafalarında tutabilirler.
2. Daha Yüksek IQ
Bu çocukların genel popülasyonun çok üzerinde daha yüksek IQ'ya sahip olduklarının bulunması şaşırtıcı değildir. Genel nüfusun ortalama IQ'su 100'dür ve dahilerin IQ'ları 128'in üzerindedir. Her zaman böyle olmasa da dahi çocukların zeki olduğu, ancak IQ puanlarının tahmin etmesini beklediğimiz şekilde olmadığı söylenebilir. Bazen otizm vakalarında görüldüğü gibi, son derece yetenekli dahiler nüfusun geri kalanından çok farklı değildir.
3. Tam Adanmışlık
Harika çocukların ilgi alanlarına derin bir bağlılıkları vardır ve konulara uzun süre yoğun bir şekilde odaklanabilirler. Çoğu zaman onları tamamen kendi ilgilerine kaptırırsınız ve bu yıllarca devam ettiğinde beceri geliştirirler ve konularına hakim olurlar.
4. Olağanüstü Yetenek ve Beceri
Çoğu zaman bir dahi çocuk bir alanda olağanüstü yetenek sergiler; bazı çocuklar birden fazla alanda yetenek gösterebilirler. Çocuktan çocuğa ve sahip oldukları hediyeye göre değişir. Ayrıca ilgi alanı ve aileden, eğitimden ve çevreden onu geliştirmek için mevcut olan destek gibi faktörler de buna katkıda bulunur.
Bir Dahi Çocuk Nasıl Yetiştirilir?
Çocuğunuzun akademik performansını ve genel davranışını gözlemlemek, üstün yetenekli bir çocuğu belirlemenize yardımcı olacaktır. Bir klinik psikolog tarafından yapılan resmi zeka testi, bir çocuğun üstün yetenekli olup olmadığını doğrulayabilir. Çocuğunuzun yetenekli olduğunu keşfederseniz ve küçük dahinizi nasıl yetiştireceğinizi merak ediyorsanız, işte size birkaç ipucu.
1. Çocuğunuzun Liderlik Etmesine İzin Verin
Çoğu durumda, bir çocuğun tutkusu erken yaşlardan itibaren netleşir. Çocuğunuzun müzik veya dans gibi belirli bir alana ilgi gösterdiğini fark ederseniz, onu bir aktivite sınıfına kaydederek bu yeteneği beslemeye yardımcı olabilirsiniz. Bunu yapmanın en iyi yolu, çocuğunuzun ilgisini desteklemek ve onu zorlamak yerine yeteneğini ve gelişimini sahiplenmesine izin vermektir.
2. Hedef Belirlemek İçin Çocuğunuzla Birlikte Çalışın
Çocuğunuzun öngörülen sürede ulaşabileceği kısa vadeli hedefler belirlemesine yardımcı olun, onun güvenini artıracak ve odaklanmasına yardımcı olacaktır. Hedef belirleme yapıldıktan sonra, ebeveyn olarak rolünüz yalnızca eylemlerinin hedeflerini desteklemesini sağlamakla sınırlı olmalıdır. Küçük çocuğunuz büyüdükçe, disiplinli olmayı ve işini yönetmeyi nasıl istediği konusunda ona daha fazla kontrol verin.
3. Çocuğunuz İçin Uygun Olanı Yapın
Bir çocuğun eğitim süresi artacağından, bir ebeveyn olarak, çocuğunuzun programıyla aileyi dengelemekte zorlanabilirsiniz. Bazen çocuğunuzun gelişim eğrisine ayak uydurmak ve ekstra kaynaklar ayarlamak veya uzman mentorluğu gibi talepleri yerine getirmek zor olabilir. Çocuğunuz bir dahiyse, normal okullara sığmayabilir ve müfredattan kolayca sıkılabilir. Bu gibi durumlarda evde eğitim alması gerekebilir.
4. Tuzaklara Dikkat
Yüksek başarılara sahip olanlar, başarılarının parlaklığı altında fark edilmeyen tuzaklara da eğilimlidirler. Başarılarına katkıda bulunan nitelikler onları buna duyarlı hale getirdiğinden, genellikle mükemmeliyetçilik, kaygı ve düşük güven duygusundan etkilenirler.
Tüm çocuklar gibi, ebeveynlerinden sevgi ve ilgiye ihtiyaçları vardır ve başarısızlıklarının veya başarılarının ebeveyn sevgisini etkilemediğini anlamaları gerekir. Göz önünde bulundurulması gereken bir başka tuzak da üstün yetenekli çocuğun büyük hayallerinin ve desteğinin ailedeki bir kardeş üzerindeki etkisidir. Her ikisinin de tutkularını tanımak ve onlara eşit değer vermek önemlidir.
Harikalar Yapılır mı, Doğurulur mu?
Çocukların dahilerini inceleyen bilim adamları, genellikle doğa ile yetiştirme arasında tartışırlar. İki tanınmış dahi tartışmayı örneklendiriyor: Tarihin en önemli matematikçilerinden biri olan Carl Gauss mütevazi bir eğitimden geliyor, Mozart ise çocukluk döneminde müzik dersleri almış ayrıcalıklı bir geçmişe sahiptir. Ancak araştırmalar, çoğu dahi için genetik bileşenin önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
Genellikle doğuştan gelen yeteneklerle doğdukları gözlemlenir. Ancak yetenekleri kendilerini tam olarak göstermek için tek başına yeterli değildir, doğal yeteneklerini geliştirmek için özveri ve uygulama çok gereklidir. Dahiler yeteneklerini 10 veya 11 yaşlarında gösterebilirler, ancak bazıları bunu 3 ila 5 yıl kadar erken bir zamanda gösterir. Destekleyici bir ortam, doğuştan gelen yeteneklerini beslemek için çok önemlidir ve keşfedilmemiş kalırsa, asla tamamen gelişmeyebilir.
Yeterli beslenmeyle, dahi çocukların yeteneklerini tam olarak gerçekleştirmelerine yardımcı olunabilir. Ayrıca becerilerini geliştirmek için sürekli çaba göstermeleri gerekir.
