Bebeğinizin yaşı ile birlikte psikolojik olarak da tuvalet eğitimine hazır olması gerekir. Bu bağlamda, anneler çocuklarına tuvalet alışkanlığı kazandırırken bazı detaylara dikkat etmeli ve doğru hareketler ile bu süreci daha kolay bir hale getirmelidir.

Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Verilmelidir?

Bebekler, mesane ve bağırsak kontrolünü doğdukları ilk aylarda sağlayamazlar. Bu nedenle, anneler tuvalet eğitimini genellikle 18. aydan itibaren vermeye başlar. Ancak bu dönem, her çocuk için geçerli değildir. Kız çocukları 30. ay, erkek çocukları ise 31. aydan itibaren tuvalet eğitimini öğrenmeye yatkın olurlar. Genel anlamda ise uzmanlar tuvalet eğitimine 2 yaştan sonra başlanmasını tavsiye eder.  Çocuklarda tuvalet eğitimine başlamanın sinyallerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

• Bebeğinizin bezi ortalama 2 saat boyunca kuru kalıyorsa,

• Düzenli bir dışkılama periyodu varsa (örneğin, kahvaltıdan hemen sonra veya önce)

• Çocuğunuz tuvaleti geldiği zaman size haber vermeye çalışıyor veya çömelme, bir yere saklanma gibi hareketler sergiliyorsa,

• Öğretmeye çalıştığınız basit yönergelere kolay uyum sağlıyorsa,

• Kaka, çiş, tuvalet ile ilgili terimler kullanıyorsa,

• Bebek bezi çocuğunuzu rahatsız ediyorsa,

• Temiz ve kuru kalmaya özen gösteriyorsa,

• Pantolonunu veya eteğini kendi başına indirip yukarı çekebiliyorsa tuvalet eğitimine hazır demektir.

• Çoğu bebek bu işaretleri 18 ve 24. aylar arasında gösterir. Ancak buna rağmen, bazı bebeklerde bu süreç daha da uzayabilir.

Tuvalet Eğitimi Ne Kadar Zaman Alır?

Tuvalet eğitimi, uzun zaman ve çaba gerektiren bir süreçtir. Bu süreç çocuktan çocuğa değişse de genellikle 3 – 6 ay devam eder. Tuvalet eğitimine erken başlamak ise bu süreci daha da uzatır ve böylece çocuğunuza tuvalet eğitimi vermek aylar, hatta yıllar alır. Bu nedenle, eğitime uzmanların belirlediği yaşta başlamak önemlidir.

Çocuğunuz tuvalet eğitimine hazır değilse onu buna zorlamanın hiçbir faydası olmaz. Örneğin, çocuğunuzu sık sık tuvalete götürmeye çalışmak veya onu altını ıslattığı için azarlamak gibi eylemler aksine bu süreci daha da uzatır. Aynı zamanda, tuvalet eğitimine erken dönemlerde başlamak da olumlu sonuçlar vermez.

Tuvalet Eğitimi İçin Uygulanması Gerekenler

Çocuğunuz her ne kadar tuvalet eğitimi için hazır olsa da bu süreci daha verimli hale getirmek için uygulayabileceğiniz birkaç küçük adımlar bulunmaktadır;

• Tuvalet ile ilgili kelimeleri sık sık kullanın. ( kaka, çiş, popo)

• Çocuğunuzdan bezini ıslattığında size bildirmesini isteyin.

• Hareketleri tanımlayın. (tuvalete mi gitmek istiyorsun? Veya kaka mı yapmak istiyorsun?) Böylece, çocuğunuz tuvalet ihtiyaçlarını zamanla öğrenecektir.

• Eğer çocuğunuzun tam olarak tuvalet eğitimine hazır olduğunu hissediyorsanız bunları uygulamanız, çocuğunuzun eğitimi daha iyi kavramasına yardımcı olacaktır;

• Klozete nasıl doğru bir şekilde oturulacağını hareketlerle gösterin ve bunu neden yaptığınızı anlatın. Sonrasında aynı hareketleri ona tekrarlatın.

• Bir rutin oluşturun. Örneğin, çocuğunuzun kahvaltıdan önce tuvalete gitmesini isteyebilirsiniz. Bunun için kuru bir bez ile uyansa bile onu tuvalete götürün. Veya kahvaltıdan sonra yapmasını da isteyebilirsiniz. Ancak tüm bu süreçte 5 dakikadan fazla oturtmamaya dikkat edin.

• Çocuğunuzun yemekten 15 – 30 dakika sonra tuvaletini yapmasını sağlayın. Böylece, vücudu bu rutine alışır.

• Çocuğunuzdan tuvalet ihtiyacı sinyalleri ( çömelme, seslenme, bacaklarını bir birine sıkma) gördüğünüzde tuvalete gitmesini isteyin.

• Kirli bezinde bulunan kakasını klozet atın ve kakanın buraya yapılması gerektiğini söyleyin.

• Çıkarması zor olan kıyafetler giydirmekten kaçının.

• Çocuklarınız her tuvalete gittiğinde onları ödüllendirin.

• Tuvalet eğitimi yönündeki her adımlarını, başarılı olamasalar dahi övün. Bebeğinizi cezalandırmak yerine onları anlamaya çalışın ve bu süreçte sabırlı olmayı unutmayın.

Tuvalet Eğitimi Sırasında Yapılmaması Gerekenler

Tuvalet eğitimi, bebeğin büyüme çağında hem psikolojik hem de bireysel olarak gelişimini büyük ölçekte etkileyen bir dönemdir. Ancak bu dönemde ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır.

Öncelikle, tuvalet eğitimi verilirken yapılan en büyük yanlış, erken dönemde tuvalet eğitimine başlamaktır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi tuvalet alışkanlığı için ideal dönem aralığı 20 -24. aylar olarak kabul edilir. Ancak bu süreç, 30. aylara kadar da uzanabilir. Bu bağlamda, çocuklarınıza acele etmeden zamanı geldiğinde tuvalet eğitimi vermelisiniz.

Bununla birlikte, tuvalet eğitiminin uzun ve yorucu bir süreç olsa da zor bir süreç olmadığını psikolojik olarak kabul etmeniz gerekir. Bu dönemde, başarısız olmanız veya çocuğunuzun süreci kavrayamaması çok doğaldır. Özellikle tuvalet eğitimi geceler daha zorlayıcı olabilir. Tüm bunlara rağmen, sabırlı olmaya çalışın ve bebeğiniz yanlış yaptığında ona bağırmayın.

Yapılan bir diğer yanlış ise kontrolün tümünü elde tutmaya çalışmaktır. Çocuğunuzu zorla tuvalet ihtiyacı olmadığı halde klozete oturtmak yerine ona karar verme hakkı tanıyın. Çocuğunuz tuvalete ilk oturduğunda ona büyük gelen delikten veya sifon sesinden korkabilir. Bazı anneler, tüm bu süreçleri de kendisi üstlenir. Ancak onlara alan tanımak ve en azından sifonu çekmek, pantolonunu giyinmek gibi eylemleri kendi başına yapmalarına izin vermek gerekir.

Tuvalet Eğitiminde Ebeveynlerin Rolü

Çocuklar hem ruhsal hem de fiziksel anlamda her ne kadar tuvalet eğitimine hazır olsalar da bu süreçte ebeveynlerin onlara karşı tavırları da büyük etkiye sahiptir. Çocuğunuzu tuvalet eğitimi verirken;

Baskıcı ve bıktırıcı tavırlar sergilemeyin.

Anne babalar öncelikle çocuklarını sonra tuvalet eğitimini dikkate almalıdır. Çünkü bazı ebeveynler bu süreçte sadece çocuklarına nasıl tuvalet eğitimi vereceklerine odaklanır ve baskıcı tavırlar sergileyebilir. Bu da hassas yaşlarda olan çocuklarda psikolojik gerilimlere yol açar. Sonuç olarak, çocuklar öğrenmek yerine bu süreci reddeder ve ileri yaşlarda altını ıslatma, altına kaçırma gibi problemler görülür.

Tuvalet eğitimini gözünüzde büyütmeyin.

Çocuğunuza tuvalet alışkanlığı kazandırmak o kadar zor bir süreç değildir. Bu nedenle, gözünüzde fazla büyütmeyin. Tuvalet eğitimini zorlu ve yorucu bir süreç olarak görür ve buna göre davranırsanız bu durum çocuğunuzu da etkiler.

Tuvalet eğitimi çocukları bireyselleştirir.

Tuvalet eğitimi sayesinde çocuğunuz ilk bireysel davranışlar sergileme çabası içine girer. Bu bireyselleşme sürecinde ona alan tanımaya çalışın. Ancak desteğinizi de esirgemeyin. Onu bir bebek gibi görmeyin ve yaşına uygun davranın. Tuvalet eğitimine artık hazır olduğunu ve bunu başarabileceğini aşılayın.

Sizi izlemesini engelleyin.

Bu süreçte çocuklar başkalarının tuvalet rutinlerine karşı fazladan merak gösterirler. Tuvalete gidenlerin arkasından girme, onları izleme isteği gibi durumlar söz konusu olur. Bu durum mahremiyet anlayışını zedelediği için kesinlikle sizi veya başkalarını izleme isteğini, çabalarını reddetmelisiniz.

Tuvalet eğitimine tamamen başladıysanız bez kullanımını durdurun.

Çocuğunuzun altını bezlemeye devam etmeniz onun tuvalet eğitimi sürecini tam kavramasına engel olur. Bu ikilem karşısında çocuğunuzun bir seçim yapması mümkün değildir. Bu nedenle tuvalet alışkanlıklarını kazandırmak için bezi tamamen hayatınızdan çıkarın.