Vitamin ihtiyacını karşılamanın en doğru yolu dengeli beslenmektir. Yaşamın devamlılığı için gerekli yapıtaşlarından olan vitaminlerin eksikliği, kansızlıktan, yüksek tansiyona, sinir sistemi hastalıklarından, büyüme bozukluğuna kadar birçok sağlık sorununa davetiye çıkarabilir. Bu nedenle yılda bir kez kan vererek vitamin değerlerimizi kontrol ettirmekte fayda bulunmaktadır.

Vitaminler iki alt guruba ayrılıyorlar.

Vitaminler yağda eriyen ve suda eriyen olarak iki alt gruba ayrılırlar. Bunun klinikte ve pratikte önemi, yağda eriyen A, D, E ve K vitaminlerinin yağ yapılı oldukları için, yapımlarında yağ yani kolesterol gerektirmesi ve vücudumuzda depolanabilmesi. Suda eriyen B ve C vitaminleri ise vücutta depolanamadıkları için, düzenli olarak her gün belirli miktarlarda alınmaları gerekir. Yaşamımızın ve sağlığımızın temel taşları olan vitaminlerin eksikliği, birçok sağlık sorununa yol açıyor.

A vitamini eksikliği enfeksiyonlara karşı direnci azaltıyor.

A vitamini eksikliğinin sebepleri arasında yetersiz alım başı çekmekle beraber, demir eksikliği de A vitaminin emilimini bozabilir. Ayrıca aşırı alkol tüketimi A vitaminini karaciğerde tüketerek yetmezliğe sebep olabilir. Destek tedavisi alınması halinde, hassas hale gelmiş karaciğerde bu sefer A vitamini zehirlenmesi oluşabilir. Bu yüzden bu kişilerin doktor kontrolünde A vitamini destekleri almaları önerilir.

Eksikliğinde görme bozuklukları, özellikle gece körlüğü, saçta ve tırnakta kırılmalar, ciltte ve gözde kuruma, halsizlik ve enfeksiyonlara karşı dirençsizlik görülebilir.

B1 vitamini eksikliği, sindirim ve dolaşım sistemi bozukluklarına sebep oluyor.

B1 vitamini diğer adıyla tiamin, sinir sisteminin sağlığını korumada önemli bir rol oynuyor. Bütün canlılar biokimyalarında B1 vitaminini kullanmakla beraber sadece belirli bakteriler, mantarlar ve bitkiler bu vitamini üretebiliyor. Bizler ise yediklerimizden bu vitamini karşılamak zorundayız. Vücudumuz için gerekli kategorisinde olan bu vitaminin eksikliğinde demans gibi sinir sistemi bozuklukları, görme bozuklukları, sindirim ve dolaşım sistemi bozuklukları ve yorgunluk görülmekle birlikte, peynir, yumurta, balık ve tahıllarda bol miktarda bulunmaktadır.

B6, kalbi ve böbreği güçlendiriyor.

B6 vitamini, kan hücrelerinin üretimini sağlıyor. Özellikle Isoniazid adlı ilacı alan hastalarda B6 eksikliği anemiye sebep olabiliyor. Doğuştan eksikliği nadir görülen bir form olmakla birlikte, yaşamın ilk 12 ayında birçok metabolik süreçte gerekli olduğu için belirti verebilir. Kalbi güçlendiren, böbreğin düzenli çalışmasını ve kolesterolün düşmesine yardımcı olan, vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren bu vitamin; yumurta, tavuk, havuç ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır.

B12 eksikliği özellikle yaşlıları vuruyor.

B12 vitamini eksikliği ise çok olmasa da görülebilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde sinir sisteminde kalıcı bozukluklara, Alzheimer'a sebep olabilir.

Özellikle yaşlılarda gelişen ani hafıza kayıplarında akla gelmesi gereken B12 eksikliği, alım yetersizliğine bağlı olarak gelişebilmekle birlikte vücudun B12 vitaminlerini emilmesini engelleyen antikorların salgılaması da sebep olabilir.

Sigara içenler, alkol alanlar ve stres içinde olanlar daha çok C vitamini tüketmeli.

C vitamini, kan dolaşımını düzenleyen, hücrelerin yenilenmesini sağlayan ve kollagen üretimiyle diş etleri başta olmak üzere tüm vücutta görev yapan bir vitamindir.

C vitamini yeşilbiber, maydanoz, yeşil sebzeler, domates, kırmızı lahana ve turunçgillerde bol miktarda bulunmaktadır. Eksikliğinde iskorbüt denilen, halk arasında diş eti çekilmesi olarak bilinen bir rahatsızlığa yol açar. Halsizlik, kolay kanayan dişetleri, ciltte morluklar, eklemlerde ağrı belirtileridir. C vitamini eksikliğinde yorgunluk, iştah kaybı, yara iyileşmesinde gecikme, deride kuruluk ve çatlamalar, eklemlerde şişme görülebilir.

Vücut direncinin azalmasından dolayı grip ve enfeksiyonlara yakalanma riski artar. Tarihte özellikle uzun süre denizde kalan denizcilerde görülen bir hastalıktır.

Sigara içenlerin, alkol alanların ve stres içinde olanların C vitaminine olan ihtiyaçları artar. Tedavisinde ise C vitamini preparatları kullanılabilir.

D vitamini eksikliği kemik ve diş sağlığını bozuyor.

D vitamini iskelet sisteminin gelişmesinden ve güçlenmesinden sorumludur. En çok yeşil sebzelerde, balıkta ve zeytinyağında bulunmaktadır. Güneş, D vitamini kullanımı ve aktifleşmesi için en gerekli etmenlerden biri. Çok değil, günde 15-20 dakika güneş altında kalmak sizi bir çok kemik erimesi hastalığından koruyabilir. D vitamini eksikliğinde raşitizm hastalığı, büyüme bozuklukları, diş çürümeleri ve diş eti hastalıkları, ileri yaşlarda ise kemik deformasyonları ve erimesi görülebilir.

E vitamini hücre yenilenmesini sağlıyor.

E vitamini, antioksidan özelliği sayesinde kansere karşı en doğal, en güçlü silahlarımızdan bir tanesi. Hücrelerin yenilenmesini sağlayarak yaşlanmayı geciktiriyor.

Sağlıklı bir cinsel yaşam için gerekli olan E vitamini eksikliğinde, çeşitli sinir sistemi rahatsızlıkları, konuşma bozuklukları ve duyu kayıpları gözlenebiliyor. Çoğunlukla bitkisel yağlarda, tahıllarda, badem, ceviz, ay çekirdeği ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunan E vitamini, sağlıklı bir yaşam için düzenli olarak alınması gereken vitaminlerden biri.

K vitamini kansere karşı koruyor.

K vitamini, yaralanmalarda kan pıhtılaşmasında görev alarak fazla miktarda kan kaybını engellemekle görevli bir vitamin. Ayrıca antioksidan özelliği gösteren bu madde, vücudu kansere karşı koruyor ve hücre yenilenmesini sağlıyor. Kemik yapısını da güçlendiren K vitamini; karnabahar, lahana, brokoli ve brüksel lahanası gibi sebzelerde bulunuyor.

Eksikliğinde vücudun bağışıklık sistemi zayıf düşerek hastalıklara yakalanması kolaylaşıyor. Kesikler ve yaralar geç iyileşiyor, hatta travmalarda büyük miktarlarda kan kaybına sebep olabiliyor.